رایانش ابری چیست ؟

رایانش ابری (Cloud Computing) یکی از پیشرفته‌ترین فناوری‌های عصر دیجیتال است. اگر در حوزه تکنولوژی سررشته داشته یا از علاقه‌مندان به این حوزه باشید، قطعا این اصطلاح به گوش شما هم خورده است. این اصطلاح به ارائه سرویس‌های محاسباتی، فضای ذخیره‌سازی و منابع انعطاف‌پذیر اشاره دارد. در این فناوری امکان دسترسی به منابع محاسباتی، نرم‌افزارها و داده‌ها را از طریق اینترنت و بدون نیاز به تجهیزات سخت‌افزاری گران‌قیمت برای کاربران فراهم می‌شود. در مطلب پیش‌رو، به بررسی مفهوم این فناوری، انواع، کاربردها و مزایای آن می‌پردازیم. همراه ما باشید.

تعریف رایانش ابری یا کلود کامپیوتینگ

رایانش کلود یا ابری که به آن کلود کامپیوتینگ هم گفته می‌شود به ارائه خدمات محاسباتی مانند سرورها، ذخیره‌سازی، پایگاه داده‌ها، شبکه، نرم‌افزارها، و تحلیل داده‌ها از طریق اینترنت اشاره دارد. در این فناوری کاربران به‌جای استفاده از منابع سخت‌افزاری بزرگ برای ذخیره‌سازی اطلاعات و داده‌ها از منابع آنلاین استفاده می‌کنند. این منابع توسط ارائه‌دهندگان خدمات ابری در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. نوع خدمات ارائه شده در این فناوری، بسته به نیاز کاربران متفاوت است. برای مثال هاست ابری یکی از خدمات مبتنی بر این فناوری است که امکان استفاده از سرورهای مجازی به جای سرور‌های فیزیکی را برای کاربران فراهم می‌کند.

نکات مهم درمورد کلود کامپیوتینگ

• این فناوری، ارائه‌دهنده سرویس‌های مختلف از طریق اینترنت است که از جمله آن‌ها می‌توان به هاست‌های ابری مانند هاست وردپرس، هاست لینوکس، هاست ووکامرس و… اشاره کرد.
• ذخیره‌سازی داده‌ها و اطلاعات در فضای ابری، امکان دسترسی و بازیابی آن‌ها از راه دور را نیز فراهم می‌کند.
• سرویس‌ها و خدمات مختلف مبتنی بر رایانش ابری در هر دو حالت خصوصی و عمومی ارائه می‌شوند. خدمات خصوصی از امنیت بیشتری برخوردار بوده و هزینه بالاتری هم دارند.
مدل‌های ارائه خدمات رایانش کلود یا ابری
خدمات و سرویس‌های رایانش در فضای ابری به سه حالت مختلف ارائه می‌شوند. آشنایی با این حالت‌ها برای به‌کارگیری و استفاده از این خدمات الزامی است که عبارتند از:
• نرم‌افزار به‌عنوان سرویس یا SaaS: در این مدل از خدمات ابری، نرم‌افزارها از طریق اینترنت یا مبتنی بر وب ارائه می‌شوند و کاربران نیازی به نصب یا مدیریت آن‌ها ندارند. از جمله SaaS که بیشتر کاربران دنیای اینترنت با آن‌ها آشنایی دارند، می‌توان به Gmail، Microsoft Office 365، و Salesforce اشاره کرد.
• پلتفرم به‌عنوان سرویس یا PaaS: در این حال از خدمات ابری، سرویس‌هایی در اختیار توسعه‌دهندگان نرم‌افزار قرار می‌گیرد تا نرم‌افزارها و تولیدات خود را پیش از انتشار تست کنند. خدمات PaaS مانند Google App Engine و Microsoft Azure App Service فرآیند توسعه نرم‌افزار را ساده‌تر کرده و بسیار کاربردی هستند.
• زیرساخت به‌عنوان سرویس یا IaaS: در سومین حالت سرویس‌های خدمات ابری، کاربران امکان دسترسی به منابعی مانند سرورها، فضای ذخیره‌سازی، و شبکه‌های مجازی را خواهند شد. برخی از رایج‌ترین نمونه‌های IaaS شامل Amazon EC2 و Google Compute Engine هستند.
انواع رایانش ابری
در بخش قبل در مورد سرویس‌های ارائه‌دهنده خدمات ابری صحبت کردیم. در این قسمت انواع مختلف کلود کامپیوتینگ یا خدمات رایانش در فضای ابری را معرفی می‌کنیم که عبارتند از:
• ابر عمومی (Public Cloud): همان‌طور که از نام این سرویس مشخص است، دسترسی به آن برای همه کاربران امکان‌پذیر بوده و توسط ارائه‌دهنده سرویس مدیریت می‌شود.
• ابر خصوصی (Private Cloud): این مدل از سرویس فضای ابری مخصوص سازمان‌ها و شرکت‌ها است. این مدل هزینه بالاتری دارد اما امنیت آن نیز به مراتب بیشتر است.
• ابر ترکیبی (Hybrid Cloud): از دیگر انواع رایانش ابری، نوع ترکیبی آن است. این مدل ترکیبی از ابر عمومی و اختصاصی است و مزایای هر دو مدل را دارا است.
• ابر جامعه (Community Cloud): این نوع ابر برای جمعی از سازمان‌ها با نیازهای مشابه طراحی گشته است و در واقع منابع بین آن‌ها به اشتراک گذاشته خواهد شد.

مزایای رایانش ابری

بدون شک هر تکنولوژی یا فناوری جدیدی دارای معایب و مزایایی است و رایانش مبتنی بر فضای ابری نیز از این قاعده مستثنی نیست. از مزایای فناوری رایانش ابری می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم:
صرفه‌جویی در هزینه‌ها
یکی از مهم‌ترین مزایای فناوری ابری، صرفه‌جویی هزینه‌ها است. این مزیت خدمات ابری یک امتیاز مهم برای شرکت‌ها و کسب‌وکارهای نوپا محسوب می‌شود و با کاهش نیاز آن‌ها به سرورهای فیزیکی و تجهیزات پیچیده، کمک زیادی به کنترل هزینه‌های شرکت‌ها می‌کند.

دسترسی ساده‌تر

از دیگر مزایای سرویس‌های ابری می‌توان به دسترسی ساده‌تر اشاره کرد. دسترسی به سرویس‌های ابری از هرجای دنیا امکان‌پذیر است و کاربران بدون محدودیت زمانی و مکانی به این سرویس‌ها دسترسی دارند. تنها نیاز کاربران برای دسترسی و استفاده از خدمات ابری، اینترنتی با پهنای باند مناسب است.

کاهش نیاز به نیروی انسانی

از دیگر مزایای خدمات ابری می‌توان به کاهش نیاز به نیروی انسانی اشاره کرد. تمام خدماتی که در این سرویس‌ها مانند رایانش ارائه می‌شوند، توسط سرویس‌دهنده مدیریت شده، در نتیجه نیازی به نیروهای متخصص برای کنترل، مدیریت و استفاده از آن‌ها نیست.

امنیت بالا

یکی دیگر از مزایای استفاده از فناوری ابری و خدماتی که در آن ارائه می‌شود، امنیت است. زیرساخت‌های ایجاد شده برای استفاده از خدمات فناوری و رایانش ابری، از هاست و دامنه گرفته تا فضای ذخیره‌سازی ابری از امنیت بالایی برخوردار هستند. بیشتر سرویس‌های ابری علاوه بر سرویس اصلی دارای یک سرور پشتیبان هم هستند که با حفظ اطلاعات و داده‌های کاربران از پاک شدن و نابودی آن‌ها جلوگیری می‌کند.

معایب رایانش ابری

در کنار تمام مزایای گفته شده برای خدمات و فناوری ابری، کلود کامپیوتینگ معایبی هم دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• اطلاعات حساس در ابر ذخیره می‌شوند و ممکن است در معرض حملات سایبری قرار گیرند.
• دسترسی به خدمات ابری نیازمند اتصال پایدار به اینترنت است.
• در برخی موارد کنترل کمتری بر منابع ابری نسبت به سرورهای محلی خود داشته باشند.
• استفاده بیش از اندازه این سرویس‌ها هم هزینه‌بر است.

سخن پایانی

رایانش کلود یا ابری به عنوان یکی از جدیدترین فناوری‌ها در حوزه تکنولوژی، انقلابی بزرگ در منابع محاسباتی و فضاهای ذخیره‌سازی ایجاد کرده است. این فناوری کاربردی با مزایایی مانند کاهش هزینه‌ها، مدیریت آسان، و دسترسی با کمترین محدودیت و… توانسته در صنایع مختلف آموزشی، تجارت الکترونیک، سلامت و… جایگاه خود را پیدا کند. با این حال، این فناوری هم مانند دیگر تکنولوژی‌ها نیاز به تغییرات دارد و برای از بین بردن تمام چالش‌ها، باید تحقیق و بررسی زیادی در مورد آن انجام شود.